Skip to main content Bamadaba  bamanankan daɲɛgafe / dictionnaire du

I - i

ibis falcinelle dábɔlɔwɔlɔsɔ
ibis sacré dábɔlɔwɔlɔsɔ, dábɔlɔwɔlɔsɔjɛman
Ibis.ibis kámalen-cɛ̀ɲi
Iblis Ibilisa
Ibn Ibunu
ibuprofène ibuporofɛni
Ibuprofène ibiporofɛni
Ichneumia.albicauda ncó, ncòkújɛ́, ntàla, ntála
Ichtonyx.striatus npɛ̀nɛɲɛ̀gɛn, npɛ̀nɛɲɛ̀gɛnnin
ici sá, yàn, yànninnɔ̀, yànnɔ̀
ici même yànninnɔ̀, yànnɔ̀
ictère sáyibilen
ID dòn
idéal kun
idée hákili, míiri
idée d'arrêt brusque et net cás
idées noires kìnikini, kìninkinin
identifier búgunnatigɛ, lákodɔn, nákodɔn
identique ɲɔ̀gɔnna
idiot dájibɔn, gàban, náatɔ, nálon, nánatɔ
Idriss Idirisi
Ifoghas Ifogasi
igname kú
igname de Cayenne dánan
igname-Guinée dánan
ignare kùnfin, kùnfin
ignicolore monseigneur ncìbilennin
ignorance dɔ́nbaliya, fɛ́ndɔnbaliya, kódɔnbaliya, kùnfinya, ɲɛ́dɔnbaliya
ignorance feinte kàlalafili
ignorant farasaba, kódɔnbali, ɲɛ́dɔnbali
iguane d'eau káana, kána, nkáana, nkána
il faut que f', fó, fɔ́
il y a deux ans sálònnasínì, sálònnasínì
île gún, gúnkun
illettré kùnfin, kùnfin
illusion sur soi-même yɛ̀rɛnɛgɛn
illustration jà
image bìsigi, jà, mìsaliya
imaginaire bìsigiya
imagination míirila, míirilata, míirina, míirinata
imaginer bìsigi, bìsigiya, mìsali
imam àlimami
imamat àlimamiya
imbécile gàban, lágalagatɔ, lágalagatɔ, náloma, náloma, nálonma, nálonma
imbécillité kùnntanko, nálonmaya
imberbe kòlokolo, kòlokolo
imbiber ɲígin
imitation làdege, nàdege
imitation de pagne Wax KT fànsi
imiter ládège, màdège, nádège, nɔ̀mìnɛ, tà
immaturité kɔ́gɔbaliya
immédiatement cɔ́li, íkɔrɔ
immobile tɛ́ntɛrɛn
immobile éperdu canaan
immobile et ne sachant pas quoi faire canaan
immortalité sàbaliya
immortel látununbali, nátununbali, sàbali
immuable dábilabali, wúlibali
immunoglobuline iminogulobilini
Imodium imodiyɔmu
impatience kɔ́rɔtɔ
impatient mùɲubali
impayé sàrabali
Imperata.cylindrica dɔ̀len, jɔ̀len
impérialisme ɛnpɛriyalismu
impérialiste ɛnperiyalisi
imperméable sánminɛdulɔki
impertinent dájugu, ɲɛ́ba, ɲɛ́ba
impétigo fàrilakisɛkisɛnin, fùrufuru
impie álaɲɛsiranbali, hàramukɛla
impiété álaɲɛsiranbaliya, kòta
impitoyable kàanagɛlɛn, kànagɛlɛn, màkaribali, nígɛlɛn
imploration dámakasi
implorer dámakàsi
impoli bònyabali, míiribali, ɲɛ́faralen
importance bá, bárika, bònya, yánga, yánkan
important bèlebele, bɛ́rɛ, bòn, gírin, kólogirin, kólogirinman, kóloma, kùnba, kùnba, sɛ̀bɛ, sɛ̀bɛlama
importer ládòn, lánà, nádòn
importun dálandi, dálandi, dámandi, dámandi, dárɔndi, dárɔndi, nɔ́rɔńjùla, sàrańnàbáli
importuner sɛ̀gɛn
importunité wènceya
imposition du nom bátɛmu
imposteur jáhili
imposture jáhiliya
impôt dísɔngɔ, lɛ̀npo, limpo
impôt de capitation nísɔngɔ
impotence nàbaraya
impression ɲɛ́nɔ
impressionner jàwuli
impressions personnelles hákilila, hákililata, hákilina, hákilinata
imprimerie ɛnpirimeri
imprimeur gáfedilanna
imprudent sìbantɔ, sìbantɔ
impudence fásannenya, gàsintanya, kùnnatigɛ, ɲɛ́malobaliya, sáamɛntanya
impudent ɲɛ́malobali, ɲɛ́nagɛlɛn, ɲɛ́nagɛlɛn
impudicité kámalenya, màlobaliya
impudique bàkɔrɔ, bàkɔrɔn, jántara, jùlajugu, jùlajugu, màlobali
impuissance dɛ́sɛ, fàantan, fàantan, kùlusijalabana, mùsotere, séntanya
impuissance sexuelle cɛ̀yasa, dálannabana, dílannabana, fàrisa, jàlalagosi, jàlasa, kɔ́sa, kùlusijalasiri
impuissant bóloladɛsɛtɔ, kánkolon, kánnakolon, kánnakolon, kánnankolon, kánnankolon
impureté sɔ́fɛ
inaccomplissement wáleyabaliya
inactif dɔ́kɛbali
inaction fɛ́nkɛbaliya
Inadiatafane Inajatafani
inanimé mánwu
inapplication wáleyabaliya
inappliqué básigibali
inattendu bàlańna
inattentif ɲɛ́majɔbali, túlomajɔbali
inattention ɲɛ́majɔbaliya, túlomajɔbaliya
inauguration kòronbokari, kòronbonkari, kùrunbokari, kùrunbonkari
inaugurer kòronbokári, kùrunbokári, kùrunbonkári
incantation contre fer nɛ̀gɛhaya
incapable dɛ́sɛbaatɔ, dɛ́sɛbaatɔ, dɛ́sɛbagatɔ, dɛ́sɛbagatɔ, dɛ́sɛ-ń-yɛ̀rɛ-kɔ́rɔ, dɛ́sɛnyɛ̀rɛkɔ́rɔ, ntála, ntàla, ntàla
incapacité dɛ́sɛ, dɛ́sɛ-ń-yɛ̀rɛ-kɔ́rɔ, dɛ́sɛnyɛ̀rɛkɔ́rɔ
incarcération kàsoladonni
incessamment búruburu
incessant dábilabali, kɔ́tigɛbali
incirconcis bólokobali, dénmisɛnnin
inciser ɲàkiɲàki
incisive fáralan, yɛ́lɛɲin
incisive énorme gɛ́lɛ
incitation en mal kɔ́nɔnasu
inciter kólokolo, kɔ́nɔdòn, kɔ́nɔnasu, lásu, násu, sú, súguri, súruku
inciter à la révolte lámurti, lámuruti, námurti, námuruti
inclination nídɔgɔn, nídɔngɔ, nídungɔ
incliner fɔ́lɔn, jɛ̀gɛn, jɛ̀ngɛ, jɛ̀ngɛn, màdá, màsùuli
incomestible dúnbali
incomparable ɲɔ̀gɔnyebali
incompétent fɛ́nnabɔnɛ, fɛ́nnabɔnɔ
incomplet dáfabali, tɔ̀kajɛ̀
incompréhensible fàamubali
inconduite effrénée wùluya
inconscience ɲìnɛ
inconscient míiribali
inconstance básigibaliya
inconvénient báasi
incorrigible kɛ́ɲɛkɛ, kɛ́ɲɛkɛ, kólobali, pànparanba
incroyance dánnabaliya
incurable kɛ́nɛyabali
Inde Èndu, Ɛ̀ndu, Híndi, Indi
indécis kɔ́nɔnasukòlen
indécision cùcacu, fìlanfilan
Indelimane Andelimani, Indelimani
indemniser kùnmatú
indemnité kùnmatu
indépendance hɔ́rɔnya, yɛ̀rɛmahɔrɔnya, yɛ̀rɛta
indépendant ɛndepandan
indestructible látununbali, nátununbali
index jàasere, tílenbolokɔni
index(doigt) jàaseredalan, jàaseremadalan
indien ɛ́ndiyɛn
Indien ɛ́ndiyɛn
indifférent kódumandɔnbali
indigence bólolatigɛ, dɛ́sɛ-ń-yɛ̀rɛ-kɔ́rɔ, dɛ́sɛnyɛ̀rɛkɔ́rɔ
indigène jàmanaden
indigent bólolandɔgɔ, bólomadɔgɔ, bólomadɔgɔ, bólomandɔgɔ, bólomandɔgɔ, dɛ́sɛbaatɔ, dɛ́sɛbaatɔ, dɛ́sɛbagatɔ, dɛ́sɛbagatɔ, dɛ́sɛ-ń-yɛ̀rɛ-kɔ́rɔ, dɛ́sɛnyɛ̀rɛkɔ́rɔ
indigestion kɔ́nɔtigɛ, kɔ́nɔwalaki
indigne yɛ̀rɛdɔnbali
indigo gàla, gàlajíri
Indigofera parviflora dònsô-k'án-wélé, dònso-ká-wéele
Indigofera tinctoria gàla
Indigofera.tinctoria gàlajíri
indiquer jìra, tàamashyɛn, tàamasiyɛn
indiscipliné kàanagɛlɛn, kànagɛlɛn
indiscret dálafɛgɛn, dálafɛgɛn, dálafiɲɛ, dálafiɲɛ, dálafiyɛn, dálafiyɛn, dálamisɛn, dálamisɛn, dálandi, dálandi, dámandi, dámandi, dárɔndi, dárɔndi, dásigibali, fɛ́gɛnman, fíɲɛman, múnaafigi, múnaafigi, múnanfagi, múnanfagi, náafigi, náafigi
indiscrétion mìsɛnya, náafigiya
indisposée làadama
indomptable kɛ́ɲɛkɛ, kɛ́ɲɛkɛ, kólobali
Indonésie Ɛndonesi, Ɛndonezi, Indonezi
industrie ɛndisiri, ɛndisitiri
industriel endisiriyɛli, ɛndisirɛli, ɛndisiriyɛli
industrieux kácon
Inékar Inekari
inexorable kàanagɛlɛn, kànagɛlɛn
inexpérience fɛ́ndɔnbaliya, kódɔnbaliya
inexpérimenté kódɔnbali
inextinguible sàbali
infaillible fìlibali
infaisable kɛ́bali
infanticide dénfaga
infatué de sa personne yɛ̀rɛsagon
infavorable -tɔ
infécondité bángegɛlɛya
infecté bànakisɛma, bànakisɛtɔ
infection de la bouche dádimi
infection du placenta tònsoɲimi
INFER n', nà
inférieur dùgumada, dùgumata
infidèle káafiri, káfiri, kánntan
infidèle à sa parole kánntan
infidélité kánntanya
infini bánbali
infirme bànabaaatɔlama, bànabagatɔlama, dɛ́sɛbaatɔ, dɛ́sɛbaatɔ, dɛ́sɛbagatɔ, dɛ́sɛbagatɔ
infirmerie ɛnfirimeri
infirmier básikɛla, dɔ̀gɔtɔrɔ, ɛnfirimiye, fúrakɛla
infirmière dɔ̀gɔtɔrɔmuso
infixe cɛ́nɔrɔ
inflammation jínpo
inflammation de l'oesophage dùsukunnakaliya
inflammation de l'ombilic bàrakɔrɔsi
inflexible kàanagɛlɛn, kànagɛlɛn, ɲígirɔgɛlɛn, ɲígirɔgɛlɛn
inflorescence féere
inflorescence du rônier mâle sèbecɛkili
influence dáraja, jɔ̀yɔrɔ, kɔ́nɔnasuruku, sétigiya
influencer en mal kɔ́nɔnasu
influent sétigi, sétigi
info ɛnfo
informateur kólakalila, kùnnafonina
information kùnnafoni, ládɔnniya, làhaalaya, làhalaya, nádɔnniya
information de jour dónkibaru
informatique ɛnfɔrimatiki, ɛnfɔrɔmatiki
informé jɔ̀, jɔ́n
informer kìbaruya, ládɔnniya, nádɔnniya
infusion de citronnelle bínninji
ingénieur enzeniyɛri, ɛnzeniyɛri
ingrat bàlayintan, bàrajintan, bàrajintan, fítiriwale, fìsirifasara, fìtirifatara, ɲùmandɔnbali, wáleɲumandɔnbali
ingratitude bàlayintanya, bàrajintanya, fítiriwaleya, ɲùmandɔnbaliya, wáleɲumandɔnbaliya
ingrédient de la sauce náfɛn
inhumation sùdonni
inintelligent hákilintan
initiative kùnfɛko
initier ɲɛ́yɛ̀lɛ, ɲɛ́yɛ̀lɛn
initier à bólodòn
injure dɔ́gɔyama
injustice námara, nánbara, tílenbaliya, tílenbaliyako
innocence hàkɛntanya, jàlakibaliya, jàlakintanya, jɛ́lenya, jɛ́ya, sɔ̀nntanya
innocent dáfanɛ, dáfanɛn, fàndɔnbali, hàkɛntan, sɔ̀nntan
innocenter jàbajɛ, jɛ́
innombrable dàmadɔnbali
inobservance lábatobaliya, nábatobaliya
inondation wámɛ
inopinément ɲìnɛmakɔlɔntɔ
INPS Iyɛnipeyɛsi
inquiéter jàwuli, kàmanagàn, kùnmasìri
inquiéter qn jɔ̀ɔrɛ, jɔ̀ɔrɔ, jɔ̀rɛ, jɔ̀rɔ
inquiétude jɔ̀ɔrɛ, jɔ̀ɔrɔ, jɔ̀rɛ, jɔ̀rɛnanko, jɔ̀rɔ, jɔ̀rɔnanko, kàmanagan
insatiable fábali
insatisfait wàsabali
inscription sɛ́bɛnni, tɔ́gɔsɛbɛn
insecte fɛ́nɲɛnama
insecte piquant dìsakunkurunnin
insecte piqueur cínnifɛn
insecte sp jòli-bɔ́-ń-kú-lá, jólibɔnkula
insecte volant fírinfirin, nfírinfirin, npɛ́rɛnpɛrɛ, npɛ́rɛnpɛrɛnin
insecticide alidirini, andirini, diyɛlidirini, epitakulori, kulorodani, parafiyɔn, paratiyɔn, pɛntakulorifenɔli
insecticide liquide bàgaji, fúraji
insécurité lákanabaliya, nákanabaliya
insensible kàanagɛlɛn, kànagɛlɛn
insensible à tout ntála, ntàla
insérer shɔ́ɔri, sɔ́ɔri
insignifiant kàlantan
insincère kɔ́nɔnango, kɔ́nɔnango
insipide npíya
insistance sínsin
insister bálan, bánban, bɔ̀gɔladɔ́n, bɔ̀gɔradɔ́n, bɔ̀gɔrɔdɔ́n, màgɛ̀lɛya, nɔ́rɔ
insister pour gɛ̀lɛya
insociabilité mɔ̀gɔlangoya, ŋɛ́ɲɛ
insociable màalango, màalango, mɔ̀gɔlango, mɔ̀gɔlango, nínango, nínango
insolence ɲɛ́baya, ɲɛ́don
insolent fɛ́gɛn, fɛ́gɛn, fíɲɛ, fíɲɛ
insolite ɲɔ̀gɔnyebali, súre, súre
insomnie sùnɔgɔbaliya
insouciance ń-màgo-tɛ́-kó-lá
insouciant míiribali, ń-màgo-tɛ́-kó-lá
insoumis kàanagɛlɛn, kànagɛlɛn
insoumission kɛ́ɲɛkɛya
inspecteur ɛnsipɛkitɛri, ɛnsipɛtɛri
inspiration fíɲɛforon, fíɲɛminɛ, fíɲɛsama
inspirer sàma
installation làsigi, nàsigi
installation de la femme kùnnasigi
installation de la femme chez le mari cɛ̀lasigi
installer lásìgi, násìgi, sìgi
instaurer bóloda
instigateur jànfatigi
instigation kɔ́nɔnasu, kɔ́nɔnasuruku
instituer jùjɔ̀n, sìgi
Institut National de Prévoyance Sociale Iyɛnipeyɛsi
instituteur kàramɔgɔ, làkɔlikaramɔgɔ
institution náamu
instruction dɔ́nniya
instruire kàlan, lákàlan, nákàlan
instruit kódɔnbaa, kódɔnbaga
instrument à percussion fílenkolonbala, fínsan
instrument aratoire sɛ̀nɛkɛlan, sɛ̀nɛkɛminɛn
instrument d'observation fílɛlan
instrument de musique ngùre, nkùre
instrument de musique à percussion fɔ́li, fɔ́lifɛn
instrument de percussion gìta
instrument pour niveler yàalan
instrument pour tuer fàgafɛn
instrument recourbé kɔ̀kɔyi, kɔ̀ɔri, kwɔ̀ɔri
instrument rythmique ngùre, nkùre
instrumental -lan, -nan, -ran
insu ɲìnɛ
insuccès sánsɔrɔbaliya
insuffisance de payement bólolasɔn
insuffisant dɔ́gɔ, tɔ̀kajɛ̀
insuline ɛnsulini
insulte nènili, tɔ̀ɲɔ
insulter nèni
insulter vertement gálon
intégral kútùru
intègre jàlakibali
intégriste ɛntegirisi
intégrité jɛ́lenya
intellect yíli, yíri
intelligence hákili, hákilimaya, náalo, náalon
intelligence vive fàamuya
intelligent hákiliduman, hákilima
intense long ntányin, tányiii
intensifier cáya
intensité bònya
intention hákili, kɔ́nɔta, ŋàniya, sɔ̀nnɛmɛ, wèse
intentions kɔ́nɔko, kɔ́nɔna
intercède délilikɛla
intercéder sòonadòn, sòonadòn, sòrona, sòronadòn, sòronadòn, sòronalidòn, sòronalidòn, sùrunadòn, sùrunalidòn, sùrunalidòn
intercesseur sòonadonbaa, sòonadonbaga, sòonadonna, sùruɲalidonbaga
intercession sòonadon, sòronadon, sòronalidon, sòronalidon, sùrunadon, sùrunalidon, sùrunalidon
interdiction dákurunkan, hàramu, tɔ̀n
interdire bàli, hàramu, hàramuya, kɔ́n, látɔ̀n, nátɔ̀n
interdit dùmu, dùnu, hàramu, sítɛnɛ, tɛ̀nɛ
interdit alimentaire sítɛnɛ
interdit sexuel sítɛnɛ
intéressant dí, hínɛma
intérêt màgo, màko, nìnkini, ɲɛ̀ci, ɲìnkini, tìgɛ
intérêts gɔ̀rɔkɔ
intérieur kɔ́nɔ
intérieur de l'oreille túlokɔnɔna
intérieur de la bouche dákɔnɔna
intérieur de la gorge kánkɔnɔna
intérieur de la maison sókɔnɔna
intérieur de village dùgukɔnɔna
intérieur du village sókɔnɔna
interjection ɲágalan
interlocuteur bàroden, bàrokɛla, bàrokɛɲɔgɔn, bàrolamaa, bàrolamɔgɔ, bàroɲɔgɔn, kúmaɲɔgɔn
interloquer bólokɛɲɛ, dàbaliban, máma
intermédiaire bóloma, cɛ́fɔla, cíboloma, táɲinina
intermédiaire de mariage fúruboloma, fúrujatigi, fúrusentigi
intermédiaires du mariage cɛ̀laka
international ɛntɛrinasiyɔnali, ɛntɛrinasɔnali
internet bɔ́lɔlɔ
Internet ɛntɛrinɛti
interpellation écrite wélelisɛbɛn
interpeller par le nom de famille lájàmu, nájàmu
interposition gàngan, kànga, kànkan
interprète dálaminɛ, kánnaminɛna
interpréter dálamìnɛ
interrogation ɲìninkali
interroger láɲìninka, màɲìninka, náɲìninka, ɲìninka
interroger dans le détail sɛ́gɛsɛgɛ
interrompre kɔ́tìgɛ, kùnkɔ́ri
intertrigo bòɲugu
Intertrigo inguinal kòrosakorosa
intervalle cɛ́, fùrancɛ
intervalle de temps fùrancɛ
intervalle entre deux noeuds kɔ́n
intervalle entre les pierres du foyer gàɲɛ
intestin kɔ́nɔnugu, nògo, nùgu
intestin grêle nùguden, nùgumisɛn
intimidation bàgabaga
intimider bàgabaga, pápa
intimité bùlonkɔnɔsi
intransigeance kàanagɛlɛya, kàanagwɛlɛya, kàarɔgɛlɛya, kànagɛlɛya, kàrɔgɛlɛya, kàrɔgwɛlɛya
intransigeant kàanagɛlɛn, kàarɔgɛlɛn, kànagɛlɛn, kàrɔgɛlɛn
intrépide ntála, ntàla
introduction dàntigɛli, jùminɛkan
introduire dòn, ládòn, nádòn
introduire le bout de kùndòn
introduire le sujet kùntìgɛ
intrus fùrawènce, súre, súre, wènce, wènce, yéleke, yéleke
intuition sɔ̀mi
inutile cíntan, fágon, fágu, fáku, fú, fúfàfu, gánsan, kùnntan, ɲɛ̀cintan, ɲɛ̀kontan, tɔ̀kajɛ̀
inutilement fú, fúfalaki, gánsan
inutilité báatara, bátara, fágon, fáku
inventer ɲíni
invétéré jàlan
invisible ɲɛ́nayebali, yébali
invité à la noce kɔ́ɲɔden
inviter wéele, wéle
invocation dámakasi, kósuma
invocation de Dieu yàaràbi
invoquer kósuma, màkíli, màtára, tára, tùrudà
iode iyodi, iyɔdi
iodé iyode
Ipomoea batatas dùmáŋèré, tùmáwùlé, wóso
Ipomoea coscinosperma cɛ̀-kólôn-ká-kùlusijala
Ipomoea hispida / I. Eriocarpa / Ipomoea tigridis wùlunintulo
Ipomoea.batatas màsaku
Irak Iraki
Iran Iran
irascibilité dùsumangoya, ncɛ̀gɛn, ncɔ̀gɔn, ntɛ̀gɛn
irascible dálamisɛn, dálamisɛn, dùsugonitigi, dùsumango, gòni, gòni, ncɔ̀gɔntɔ, núnnango, núnnango
iris ɲɛ́fin
Irlande Ɛri, Irilandi
irréfléchi kálan, míiribali, tàasibali
irréflexion hákilintanya, míiribaliya
irrépréhensible jàlakibali
irrespect bònyabaliya
irrespectueux bònyabali
irrigation jídon
irritant ŋɛ́ɲɛ
irritation nísɔngoya
Isis Isisi, Izisi
islam móriya, sìlamɛdiinɛ, sìlamɛya
islamique isilamiki
islamisme sìlamɛya
Islande Isilandi
isolation kélennabila
isolé gánan, kélennabila, kélennajɔ
isolement kèlenya
isoler kɔ́n
isoniazide isoniyazidi
isonicotinyl hydrazine isoniyazidi
Israël Baninsira, Banisilayila, Banisira, Banisirayila, Isirayɛli
issue bɔ́da, dá, dɔ̀ndɔrɔnin, ɲàda
Italie Itali
italien itali
italiques italiki
itinéraire síra
Itno Itino
iule nkàn, nkànbafin
ivermectine iwɛrimɛkitini
ivoire sàmaɲin
ivre dɔ̀lɔtɔ, súlen
ivresse fálenya, ɲɛ́namini, súlenya
ivrogne dɔ̀lɔminna
Iyad Iyadi
Izo Izo